بسم الله الرحمن الرحیم
برای تنظیم بازار کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت، روغن و... چند راه حل تجربه شده و تجربه نشده در میان کارشناسان کشور وجود دارد. با غرض کمک به حل مشکلات مردم، به بررسی سه راه حل مشهور تر می پردازم:
الف: تنظیم گری از طریق واردات (تنظیم گری اضطراری): در این روش معیوب، کمبود عرضه کالاهای اساسی و کمبود عرضه نهاده های اصلی تولید را از طریق واردات پی گیری می کنند. مهمترین مشکلات این روش، اعمال تحریم های بین المللی بر مسیرهای واردات، کمبود ارز اختصاصی برای واردات و وجود انحصار در وارد کنندگان کالاهای اساسی است. معنای باطنی و مهمِ این استراتژی معیوب، عدم قدرت ملت ایران در تأمین غذا و لباس مورد نیاز خود و آسیب پذیری بالای مردم در صورت وقوع بحران های سیاسی، پولی و امنیتی است. نقطه آغاز ذلت، وابستگی در غذا و لباس به دیگران است.
ب: تنظیم گری بازار کالاهای اساسی از طریق برطرف کردن آسیب های زنجیره تولید کالاهای اساسی (تنظیم گیری مبتنی بر تولید و توزیع متمرکز): در این روش معیوب، تولید کالا های اساسی از طریق تولید متمرکز و واحدهای بزرگ تولیدی انجام می پذیرد و توزیع هم به صورت متمرکز تعریف می شود. مهمترین موانع این روش معیوب، وابستگی ایران در نهاده های دامی به خارج از کشور، عدم یکپارچگی در مدیریت زنجیره تولید تا مصرف و تمایل گروه وارد کنندگان کشور به ادامه ناتوانی زنجیره تولید در کشور است. مهمترین عوارضِ این نوع از تنظیم گری بازار، ناپایداری و عدم ثبات در مدیریت متغیر های حاکم بر زنجیره تولید تا مصرف و پایه گذاری بیماری و مرض و فاصله طبقاتی و تخریب محیط زیست در زنجیره تولید تا مصرف است. تولید و توزیع متمرکز توسط دولت یا بخش خصوصی مدیریت می شود! (۴ اشکال اساسی به این نوع از تنظیم گری وارد است.)
ج: تنظیم گری بازار کالاهای اساسی از طریقِ مردمی کردن تولید و توزیع بازارهای اساسی (تنظیم گری مبتنی بر مفاهیم الگوی پیشرفت اسلامی): در این روش از تنظیم گری کلان بازار کالاهای اساسی، به جای ایجاد انحصار در تولید و توزیع کالاهای اساسی به بهانه های مختلف، تولید کنندگان و توزیع کنندگان کالاهای اساسی را متعدد می کنیم و با این روش تقاضای کل بازار را کاهش و عرضه کل را افزایش می دهیم. همچنین در این روش مشکل تأمین نهاده های دام و طیور -چه از طریق تولید داخلی و چه از طریق واردات- به تدریج کمتر می شود. توزیع عادلانه سود مرتبط با تولید و توزیع کالاهای اساسی در میان مردم، کاهش معنا دار تولید زباله و تخریب محیط زیست، افزایش سطح سلامت محصولات و امکان تولید غذای طیب و کاهش مسئولیت مستقیم دولت در تنظیم بازار کالاهای اساسی از مزایای دیگر این روش از تنظیم گری است. ( این روش از تنظیم گری بازار کالاهای اساسی، ۸ فایده قطعی را به ارمغان می آورد)
شایان ذکر است: با توجه به ظرفیت خانه های روستایی و.. در کوتاه مدت، زمینه تأمین ربع کالاهای اساسی با این روش از تنظیم گری در بازار وجود دارد.( در صورت تصمیم مسئولان) برای تثبیت این نوع از تنظیم گری بازار، چهار اقدام ۱- ترویج طبقه بندی مشاغل برتر در جامعه (کشاورزی، باغداری، دامداری و خیاطی)، ۲- اجرای قانون مترقی احیای موات، ۳- ساخت گسترده بازارهای موقت در مکان های مناسب شهری و محله ای (عمومی کردن مفهوم تجارت) و ۴- ساخت گسترده دار واسعه ضروری است. (برای شرح بیشتر موضوع به ۱۲ نظریه فقهی مطرح در بسته اولویت‌های تمدنی ۱۲ گانه رجوع شود.)
حجت‌الاسلام علی کشوری (دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی) - بررسی روش های تنظیم بازار کالاهای اساسی از منظر الگوی پیشرفت اسلامی - سه شنبه ۷ محرم الحرام ۱۴۴۵ - ۳ مرداد ۱۴۰۲ - قم
مطلب مرتبط:
اطلاعیه حجت الاسلام علی کشوری درباره روش های مواجهه با افزایش قیمت گوشت و مرغ و تخم مرغ!