بسم الله الرّحمن الرّحیم
جناب آقای دکتر علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی
سلام علیکم
وجود چالش های متعددی مانند تورم، ربای بانکی، کاهش ارزش ریال، وابستگی بیش از حد کشور به ارز واسط دلار، اندراج و وابستگی نظام بانکی کشور به سیستم های غیر قابل اعتماد پولی دنیا (زمینه ساختاری تحریم) و عدم رعایت جدی عقود شرعی در مبادلات بانکی؛ نشانه های بزرگی برای غلط بودن سیاست های پولی و مالی کشور و مفاهیم حوزه اقتصاد کلان و خرد محسوب می شوند. برای حل این مسائل بسیار مهم چند راهبرد اساسی را -بر اساس دانش فقهی پول- به شما پیشنهاد می کنم:
راهبرد اول آنکه: نیازمند بازتعریف اهداف کلان حاکمیتی در حوزه سیاست های پولی و مالی هستیم. بر اساس استنباط فقهی مدرسه هدایت، حاکمیت اسلام در حوزه پولی، به ترتیب چهار مسئله ۱- ضمانت پذیری ذاتی ارزش پول ( لِأَنَّ اَلذَّهَبَ وَ اَلْفِضَّةَ مَضْمُونٌ - أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ - کافی جلد ۵)، ۲- افزایش تسلط مردم بر اموال خود (قال رسول الله صلى الله علیه و آله : إنّ النّاسَ مُسَلَّطونَ على أموالِهِم - بحارالانوار)، ۳- ترویج عقود مترقی مبادله در میان مردم خصوصاً عقد راهگشای قرض الحسنه و ۴- تأسیس صندوق ملی محرومیت زدایی( احیای حاکمیتی زکات) - را مدیریت و دنبال می نماید. تنزل دادن اهداف نظام بانکی به مسائلی مانند: ۱- تنظیم رابطه دولت با بانک مرکزی ( عدم استقراض دولت از بانک مرکزی)، ۲- تنظیم رابطه بانک مرکزی با بانک ها (مدیریت اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی و اصلاح ترازنامه بانک ها) و ۳- تنظیم رابطه بانک با سپرده گذاران و گیرندگان تسهیلات (مدیریت نرخ سپرده گذاری و نرخ وام و... ) کشور را به تحقق اهداف مترقی فوق الذکر نمی رساند.
راهبرد دوم اینکه: فضای کارشناسی کشور را با تشکیل جلسات کارشناسی متعدد و جدی برای تغییر تعریف پول از پول اعتباری به پول غیر اعتباری آماده کنید. شایان ذکر است: برای مطلوبیت پول غیر اعتباری پنج دسته دلیل شامل ۱- افزایش تسلط مردم بر اموال خود، ۲- تشکیل صندوق ملی محرومیت زدایی (احیای زکات)، ۳- حذف تسلط و مدیریت اغنیاء بر ارزش پول، ۴- حذف کامل پدیده معیوب و حرام خلق پول و ۵- گسترش عدالت در توزیع منابع پولی متصور است. تحقق تعریف جدید پول یکی از زمینه های ساختاری افزایش ثروت عمومی خانواده است و برای قضاوت درباره تعریف پول، بی نیاز از بررسی دقیق تأثیرِ تعریف پول بر این این پنج محور نیستیم!
راهبرد سوم آنکه: بسترهای سیاستی نظام بانکی را -با پیشرانی چند بانک دولتی- به سمت کاهش تراکنش های بانکی (بخوانید: قطع تدریجی وابستگی تبادلات مردم به نظام بانکی و احیای پدیده مترقی تبادل مستقل) هدایت کنید. اختصاص تسهیلات بانکی (با حذف کامل بهره بانکی حتی در سطح کارمزد بانکی) از محل صندوق ذخیره ارزی برای ساخت بازارهای موقت (با الگوی پنج بخشی بازارهای امیر المومنین علیه السلام) و اختصاص تسهیلات بانکی برای احیای مشاغل خانگی و غیر متمرکز (با استفاده از الگوی قرض الحسنه و با حذف قطعی بهره بی برکت و حرام بانکی حتی در سطح کارمزد بانکی) دو اقدام زیرساختی برای تحقق تدریجی "تبادل مستقل" محسوب می شود.
پیشنهاد می کنم : برای تشریح بیشتر سه مسئله ۱- بازتعریف اهداف حاکمیتی در مسئله سیاست های پولی و مالی، ۲- تبیین تعریف جدید پول( در مقایسه با تعریف معیوب رمز پول) و ۳- تبیین مزایای "پدیده مترقی تبادل مستقل"، نشست های تخصصی متعددی را برای کارشناسان نظام بانکی کشور برگزار کنید. شایان ذکر است که: برای تبیین مسیر انتقال از وضعیت فعلی نظام بانکی به اهداف چهارگانه فوق الذکر و ایضاً تبیین مزایای غیر قابل انکار اهداف پولی اسلام، نیازمند یک گفتگوی جدی مستمر هستیم!
والسلام علی عبادالله الصالحین
علی کشوری - دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی
یک شنبه ۵ تیر ۱۴۰۱ - حوزه علمیه قم
مطالب مرتبط:
امیدوارم در اهداف خود موفق و موید باشید