بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
قبلاً عرض کرده بودیم؛ که تخاطب شارع ذیل قواعدی تأسیسی -و البته قابل تفاهم با عرف همه زمانها و مکانها- رقم خورده است. یکی از این قواعد تخاطبی، قاعده اصولی "بیان مبتنی بر انفتاح" است. مبتنی بر قاعده اصولی "بیان مبتنی بر انفتاح" برای تخاطب، لغت افتتاح، لغت مقصد و مسیر دسترسی تعریف می شود.
برای کشف مسیر انفتاحی کلام، دقت در روایات باب مفتاح (مانند: اما علمت أن لکل شئ مفتاحاً - هارون ابن عیسی از امام صادق علیه السلام - کافی جلد ۴) و روایات مرتبط و همچنین دقت در روایات حَدّ راهگشا است. به عنوان مثال در حدیث آمده است که: :ما مِن شیءٍ إلاّ و لَهُ حَدٌّ یَنتَهِی إلَیهِ (ابن قداح از امام صادق علیه السلام - کافی جلد ۱). مبتنی بر این حدیث فقیه باید حد انتهایی و مقصد هر مسئله ای را کشف و تبیین کند.
مبتنی بر قاعده اصولی بیان مبتنی بر انفتاح آغاز حمد (لغت افتتاح حمد) ظهور و آشکار شدن نعمت بر انسان است(مَن ظَهَرَت عَلَیهِ النِّعمَةُ، فَلیُکثِر ذِکرَ الحَمدُ للّهِِ - سکونی از امام صادق علیه السلام از پدرانش از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم- محاسن جلد ۱) و مقصد و انتهای حمد، کسب رضایت و محبت الهی است.(الحَمدُ للّهِِ بِمَحامِدِهِ کُلِّها عَلى نِعَمِهِ کُلِّها، حَتّى یَنتَهِیَ الحَمدُ إلى ما یُحِبُّ رَبّی ویَرضى. قرب الإسناد - مسعدة بن صدقة از امام صادق علیه السلام)
حجت الاسلام علی کشوری- در جمع برخی از طلاب مدرسه هدایت
بامداد جمعه انتظار - ۸ اسفند ۱۳۹۹ - قم
یادداشت مرتبط: