بسم الله الرّحمن الرّحیم
مقدمتاً باید عرض کنم که در فقاهت، طبقه بندی و تبویب بحث ها یک کار ضروری است و در فقاهت فعلی این کار را به نوعی سلیقه و ذوق فقیه می دانند. اما به نظر گاهی تبویب مباحث فقهی به صورت غلط و یا طرح مستقل یک بحث فقهی، باعث ارائه درک غلط از آن موضوع در اذهان می شود.
مصداق اتم این بحث، ارائه مستقل بحث پول در اسلام و طرح پول طلا به صورت تفکیک شده از سایر حوزه های فقهی مرتبط است. به عبارت ساده تر وقتی از پول طلا در تجارت و تبادل به صورت مستقل بحث می کنیم؛ این مانند این است که از بحث رکوع در صلاة به نحو مستقل بحث کنیم.
در نظریه پول غیر اعتباری، از پول دارای قید مالیَّت در فضای تبادل بحث می کنیم. و از تئوریزه کردن پول به صورت مستقل پرهیز داریم. اساسا تبادل و تجارت را دارای سه رکن درونی، سه رکن بیرونی و یک رکن غائی می دانیم. (هفت سرفصل اصلی)
تبادل و تجارت دارای سه رکن درونی ، ۱- شکل تبادل یا عقود تبادل، ۲- ارزشگذاری اختیاری افراد در تبادل یا تسعیر اختیاری و ۳- ابزار تبادل یا پول دارای قید مالیت است. اثر فنی هر سه رکن درونی تبادل، متعادل کردن شرایط خریدار و فروشنده است.
تبادل و تجارت و بالتبع ابزار تبادل، از سه رکن بیرونی ۱- طبقه بندی فقهی مشاغل، ۲- الگوی تولید غیر متمرکز و ۳- الگوی تجارت مردمی متأثر می شود. تحقق ارکان بیرونی ثلاث، اصل تبادل را کماً و کیفاً متحول می کند و بالتبع جریان پول غیر اعتباری را در عینیت آسان تر می کند و در واقع تعادل در عرضه و تقاضا را برای جامعه به ارمغان می آورد.
تبادل و تجارت و بالتبع پول، دارای غایتی؛ تحت عنوان "سود ارتباطی" و "تنظیم روابط انسانی" هم می باشد. متأسفانه در مکاتب اقتصادی نهاد گرائی و نئوکینزی، غایت تجارت و تبادل در محدوده ایجاد ارزش افزوده محدود می شود و به همین دلیل ربا به عنوان تبادلی پرسود به رسمیت شناخته شده است؛ این در حالی است که ربا به اختلال شدید در روابط انسانی می انجامد.
حجت الاسلام علی کشوری (مدیر مدرسه فقهی هدایت) - معرفی سرفصل های دانش فقهی پول
یک شنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۰ هجری - حوزه علمیه قم
مطالب مرتبط:
پذیرش پول اعتباری شرک در ربوبیت هست و بدعت حرامی هست که تمام احکام مالی و عبادی اسلام را بی اثر می کند .
احکام عبادی مثل زکات نقدین و نمار که قبولی نماز مشروط به زکات هست .
و احکام مالی مثل خرید و فروش و......
و نهادهای فاسدی مثل بانک و بیمه و بورس از اینها آب می خورد
یا رشد علوم انسانی غربی و طب یهودی و... همه با بدعت پول اعتباری زنده شده اند
حتی شهرسازی غربی ریشه در پول اعتباری دارد .
و .....
ام الفساد دنیا پول اعتباری هست .