بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
در بحث های مرتبط با صحت سنجی روایات، نقش مبانی نظری در احراز صدور نقشی بی بدیل است. به عنوان مثال در طریقه فهرستی، یک تحلیل محوری، مبتنی بر تدوین کتاب‌ها و دفاتر حدیثی توسط اصحاب، پایه صحت سنجی است و یا در طریقه رجالی، تحلیلی محوری مبتنی بر جرح و تعدیل طرق انسانی دستیابی به حدیث، به عنوانِ تحلیل پایه فرض شده است. به عبارت دیگر در فرآیند بحث های صحت سنجی روایات، هر طلبه ای بر اساس مبنای نظری مختار خود به تجمیع قرائن اقدام می کند و شواهد تاریخی را تجمیع و منظم می کند.
مبتنی بر روند فوق الذکر در نظریه "وثوق صدور به معنای تکاملی"، ابتدا به بررسی صحتِ مبانی نظری و تکمیل مبانی نظری مرتبط با صحت سنجی روایات می پردازیم. به عنوان مثال معتقدیم که امام علیه السلام ۱۳ اقدام برای انتقال متون مرتبط با هدایت انجام داده اند؛ که بررسی این اقدامات منجر به تغییر در ساختار مبانی نظری مرتبط با صحت سنجی روایات می گردد. طلبه ای که نقش امام علیه السلام در انتقال متون مرتبط با هدایت را تبیین نمی کند؛ بر اساس مبانی نظری ناقص و غلط، شواهد و قرائن مرتبط با صدور حدیث را تجمیع می کند.
یکی از اقدامات مهم ۱۳ گانه امام علیه السلام برای طراحی فرآیند "انتقال متون مرتبط به هدایت" به همه نسل ها، طراحی طرق متفاوت برای انتقال حدیث است. به عبارت بهتر امام علیه السلام - به دلیل داشتن علم لدنی به مجموعه مخالفت ها با فرآیند هدایت- از طریق متکثر نمودن طرق انسانی نقل حدیث، با جریان جعل و تحریف و حذف احادیث مواجهه ای مؤثر داشته است.
به عنوان مثال دیگر امام علیه السلام با توصیه به برگزاری جلسات حدیث خوانی در همه سطوح جامعه شیعه -حتی تبدیل قرائت حدیث به جزئی از مناسک پذیرایی از مهمان- زمینه تربیت راویان حدیث -و بالتبع متکثر شدن طرق نقل حدیث- را در جامعه آماده کرده اند!
در نظریه وثوق صدور به معنای تکاملی علاوه بر تبیین ۱۳ اقدام امام علیه السلام برای "مدیریت فرآیند انتقال حدیث"، ۱۱ اصل دیگر را تبیین کرده ایم؛ که توجه به این اصول مهم -به فضل الهی- دوران دقیق تری از فعالیت های صحت سنجی را پدیدار خواهد کرد.
حجت الاسلام علی کشوری - تبیین اجمالی نظریه وثوق صدور به معنای تکاملی
سه شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ هجری - قم مبارک
